თვენი ჰქვია საღმრთისმსახურო წიგნს (ან წიგნების კრებულს), რომელიც შეიცავს საწელიწადო ციკლის მსახურებებს, ანუ მთელი წლის დღესასწაულებისა და წმინდანების მსახურებებს, რომლებიც თვეებად არის დაწყობილი.
კვერექსი არის გრძელი ლოცვა, რომელიც სხვადასხვა თხოვნებს შეიცავს და თითოეული მათგანი მთავრდება სიტყვებით: "უფალო, შეგვიწყალენ", "მოგვმადლენ, უფალო" ან "შენ, უფალო". კვერექსი რამდენიმენაირია:
1). მშვიდობიანი, რომელიც იწყება სიტყვებით: "მშვიდობით უფლისა მიმართ ვილოცოთ" და თითოეულ მუხლზე გუნდი პასუხობს: "უფალო, შეგვიწყალენ".
2). თხოვნითი, რომლის უმეტესი მუხლი მთავრდება სიტყვებით: "უფლისა მიმართ ვითხოვოთ", გუნდი კი პასუხობს: "მოგვმადლენ, უფალო". ეს კვერექსი არის მწუხრის, ცისკრის, კათაკმეველთა ლიტურგიისა და მართალთა ლიტურგიის ბოლოს.
3). მრჩობლი (ე.ი. გაორმაგებული, გაძლიერებული), რომლის თითოეულ თხოვნაზე გუნდი სამგზის პასუხობს "უფალო, შეგვიწყალენ".
მშვდობიანი კვერექსი ორნაირია: დიდი, რომელიც 12 თხოვნისაგან შედგება და მცირე, რომელიც მხოლოდ 2 თხოვნას შეიცავს. მრჩობლი კვერექსიც სიგრძის მიხედვით არის დიდი და მცირე. მშვიდობიან და თხოვნით კვერექსებში თხოვნების ბოლოს მლოცველ ერს მოეწოდება მოიხსენოს ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობელი და ყველა წმინდანი და "თავნი თვისნი და ურთიერთარს და ყოველი ცხოვრება ჩვენი ქრისტესა ღმერთსა შევვედროთ". ამ უკანასკნელ თხოვნაზე გუნდი პასუხობს "შენ, უფალო". ნათლობის, ჯვრისწერის, ზეთის კურთხევის საიდუმლოებებსა და სხვა მსახურებებში კვერექსებს სხვადასხვა ახალი თხოვნებიც ემატება, მაგრამ მათი საერთო ხასიათი იგივე რჩება.
კიდურწერილი ანუ ბერძნულად "აკროსტიხი" ეწოდება სტრიქონს, რომლის შემადგენელი თითოეული ასო არის თავის მხრივ პირველი ასო კანონის ძლისპირისა. ასე რომ, თუ კანონის თითოეული გალობის პირველ ასოს ავიღებთ, მივიღებთ ე.წ. კიდურწერილს, რომელიც მოკლედ გამოხატავს იმ დღესასწაულის შინაარსს, რომელსაც ეძღვნება კანონი. აკროსტიხი დაცულია მხოლოდ ორიგინალში, ე.ი. მხოლოდ იმ ენაზე, რომელზედაც დაიწერა კანონი. მაგალითად, ბერძნულად დაწერილ საგალობლებში შექმნილი კიდურწერილი ქართულ თუ სლავურ თარგმანში იკარგება. კიდურწერილს უმეტესად იყენებდნენ იოსებ და თეოფანე კანონთმთქმელები.
|