აღდგომისა ეწოდება ისეთ საგალობელს, რომელიც საეკლესიო ტიპიკონით კვირა დღეებში უნდა შესრულდეს. არსებობს ტროპარი აღდგომისა, ღმრთისმშობლისა – აღდგომისა, დასდებლები აღდგომისა, კანონი აღდგომისა და სხვა. გასაგებია, რომ შინაარსი ამ საგალობლებისა არის ქრისტეს აღდგომის დიდება. თუ ამასთან ერთად იდიდება მაცხოვრის ვნება ჯვარზე, მაშინ ასეთ საგალობლებს ეწოდებათ "ჯვარ-აღდგომისა". უნდა ავღნიშნოთ, რომ მწუხრის "უფალო ღაღად-ვყავ"-ზე აღდგომის დასდებლებს შორის ზოგიერთს ჰქვია "აღმოსავლურნი". ეს სათაური არ არის სწორი; ახლად გამოცემულ საღმრთისმსახურო წიგნებში შეტანილია შესწორება: იმ ადგილებში, სადაც ეწერა "აღმოსავლურნი", ახლა წერია "ანატოლისა". ბერძნულმა სიტყვამ "ანატოლი" – აღმოსავლეთი, ძველი მთარგმნელები შეცდომაში შეიყვანა: მათ საკუთარი სახელი საზოგადო სახელად ჩათვალეს და "ანატოლისა"-ს მაგივრად "აღმოსავლურნი" დაწერეს. ეს სიტყვა კი არის სახელი ამ დასდებლების შემქმნელისა – ანატოლისა.
ასამაღლებელი არის ხმამაღლა წარმოსათქმელი მოკლე ლოცვა (უმეტესად წმიდა სამების განდიდება). ასამაღლებლად იწოდება იმიტომ, რომ არის სხვა ლოცვები, რომლებსაც მღვდლები და ეპისკოპოსები ჩუმად (ე.წ. "საიდუმლოდ") კითხულობენ. ასამაღლებლებია: "რამეთუ შევენის შენდა ყოველი დიდებაჲ...", "რამეთუ შენი არს სიმტიკეცე..." და სხვა.
აღსავალნი ანუ კვირა დღის ანტიფონები. ასეთი სახელწოდება მომდინარეობს იქიდან, რომ მათი შინაარსი აღებულია 119-132 ფსალმუნებიდან, რომელთაც ზედაწერილი აქვთ "გალობა აღსავალთა" (იხ. ანტიფონი).
|