მწუხრი – ერთ-ერთი ლოცვა ყოველდღიური ღმრთისმსახურებებიდან, რომელიც, როგორც სახელწოდებიდან ჩანს, სრულდება საღამოთი, მზის ჩასვლამდე. მწუხრით იწყება დღე-ღამის ღმრთისმსახურებათა ციკლი; რადგან ჩვენმა ეკლესიამ ძველაღთქმისეული ეკლესიის წესი გადმოიღო – დღე-ღამის ათვლის წერტილად საღამო ჩაითვალოს, ამიტომ მწუხრი ყოველთვის მეორე დღეს ეკუთვნის. დამდეგ დღეზეა დამოკიდებული როგორი იქნება მწუხრი: დიდი, მცირე თუ სადაგი დღის. მწუხრის მსახურებაში სამყაროს შექმნასთან ერთად, აღწერილია ღმერთის მზრუნველობა ქმნილებებზე, განსაკუთრებით კი, დაცემულ და სამოთხიდან გამოძევებულ ადამიანზე.
მსგავსნი (ძლისპირედნი ან ძლისპირიანნი). მსგავსი ეწოდება საგალობელს, რომელიც არის ნიმუში სხვა საგალობლებისათვის; ნიმუში, თუ როგორ და რა კილოზე უნდა შესრულდეს მოცემული საგალობელი. ასეთ სანიმუშო საგალობელს ეწოდება მსგავსი არა იმიტომ, რომ იგი "ჰგავს" სხვა საგალობელს, არამედ იმიტომ, რომ სხვა საგალობელი უნდა "მიემსგავსოს" მას: მის მიხედვით შეიქმნას ან შესრულდეს. მსგავსნი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს მაშინ, როდესაც სანოტო რვეულები არ არის (ან ცოტაა), მგალობლები კი ბევრნი არიან. ამ შემთხვევაში საკმარისია მგალობლებმა მსგავსი საგალობლები (დასდებელნი) დაისწავლონ და მათ მსგავსად სხვა დასდებლები შეასრულონ (თანაც, მსგავსნი არც ისე ბევრია). ამიტომ საღმრთისმსახურო წიგნებში დასდებლის წინ იწერება მსგავსი. კანონებში მსგავსებს ძლისპირები ეწოდება (იხ. ძლისპირი).
მიცვალებულთა ეწოდება ტროპარს, დასდებელს ან კანონს, რომელიც შეიცავს ლოცვას მიცვალებულთათვის. მიცვალებულთა საგალობლები შესულია პარაკლიტონის ან ტრიოდიონების შაბათის მსახურებებში.
|