ათი მცნების განმარტება

თავი მეთერთმეტე

მერვე მცნების შესახებ

კითხვა: ზოგადად რას კრძალავს მერვე მცნება?

პასუხი: მოპარვას, ანუ იმის მითვისებას, რაც სხვას ეკუთვნის.

კითხვა: მაინც, რომელი ცოდვები იკრძალება ამ მცნებით?

პასუხი: უმთავრესი ცოდვებია:

1. ძარცვა, ანუ სხვისი ნივთის ცხადად, ძალით წართმევა;

2. ქურდობა, ანუ სხვისი ნივთის ფარულად მიტაცება.

3. მოტყუება, ანუ სხვისი კუთვნილის ცბიერებით მითვისება. მაგალითად, როდესაც ნამდვილის მაგიერ შეაპარებენ ყალბ ფულს, ხარისხიანი საქონლის ნაცვლად – უვარგისს; როდესაც ყალბი სასწორით ან საზომით ნავაჭრს აკლებენ; საკუთარ მამულს მალავენ, რათა გადასახადი არ გადაიხადონ; შეთანხმებას ან ანდერძს არ ასრულებენ; ქურდობაში დამნაშავეს ხელს აფარებენ და ამით დაჩაგრულს სამართლიანობის აღდგენის უფლებას ართმევენ.

4. სიწმინდეთმტაცებლობა (მკრეხელობა), ანუ მითვისება იმისა, რაც ღმერთისთვისაა მიძღვნილი და რაც ეკლესიას ეკუთვნის.

5. მექრთამეობა, როდესაც უკანონო საზღაურს იღებენ ქვემდგომთაგან ან განსასჯელთაგან; როდესაც ანგარებით აწინაურებენ უღირსებს, ამართლებენ დამნაშავეებს, ავიწროებენ უდანაშაულოებს.

6. მუქთახორობა, როდესაც ჯამაგირს იღებენ სამსახურისთვის ან საფასურს საქმისთვის, მაგრამ სამსახურსა და საქმეს არ ასრულებენ; ამრიგად, ისინი ჯამაგირსა და საფასურთან ერთად იპარავენ იმ სარგებელსაც, რისი მოტანაც შრომით შეეძლოთ საზოგადოებისთვის ან პიროვნებისთვის; მუქთახორობაა ისიც, როდესაც ადამიანს შრომის შესაძლებლობა აქვს, მაგრამ უსაქმურადაა და მოწყალებით ირჩენს თავს.

7. გამომძალველობა, როდესაც გარკვეული უფლების ძალით, სინამდვილეში კი, სამართლიანობისა და კაცთმოყვარების უგულებელყოფით, თავის სასარგებლოდ იყენებენ სხვის საკუთრებას, სხვის შრომას ან მოყვასის გაჭირვებულ მდგომარეობას; მაგალითად, როცა გამსესხებელი მოვალეს სესხისთვის ვახშს სთხოვს; ან მეპატრონენი მათზე დამოკიდებულ ადამიანებს გაუსაძლისი გადასახადებით ან შრომით თრგუნავენ. გამომძალველობაა, როდესაც შიმშილობის დროს პურს მეტისმეტად ძვირად ყიდიან.

კითხვა: ეს ცოდვები გვეკრძალება, სამაგიეროდ რა სათნოებები გვევალება?

პასუხი: 1. უანგარობა.

2. ერთგულება.

3. მართლმსაჯულება.

4. გულმოწყალება, გლახაკთა და უძლურთა დახმარება.

კითხვა: ნუთუ ის, ვინც ღატაკებისადმი მოწყალებას არ იჩენს, მერვე მცნების საწინააღმდეგოდ სცოდავს?

პასუხი: რა თქმა უნდა, სცოდავს, თუკი მას დახმარების საშუალება აქვს. ყველაფერი, რაც გვაქვს, ღმერთს ეკუთვნის, ხოლო სიმდიდრე ღვთის განგებულებით გვეძლევა ღარიბთა დასახმარებლად; ამიტომაც, თუ ჩვენი ავლადიდებიდან მათ არაფერს ვუწილადებთ, ამით მათ საკუთრებასა და ღვთის ნიჭს ვიტაცებთ ან ვმალავთ.

კითხვა: რა ითვლება მერვე მცნების საწინააღმდეგო ცოდვების საპირისპირო უმაღლეს სათნოებად?

პასუხი: სათნოება, რომელსაც სახარება სთავაზობს არა როგორც საყოველთაო ვალდებულებას, არამედ როგორც რჩევას ღვთისმსახურებაში მოღვაწეობის მოშურნეებს – ეს არის სრული უპოვარება, ანუ ყოველგვარ საკუთრებაზე უარის თქმა. "უკუეთუ გნებავს, რაჲთა სრულ იყო, წარვედ და განყიდე მონაგები შენი და მიეც გლახაკთა და გაქუნდეს საუნჯე ცათა შინა და მოვედ და შემომიდეგ მე" (მათ. 19,21).

შემდეგი თავი

ათი მცნება და სარჩევი