ათი მცნების განმარტება

თავი მეშვიდე

მეოთხე მცნების შესახებ

კითხვა: რატომ არის ნაბრძანები – უფალს დაეთმოს მეშვიდე და არა რომელიმე სხვა დღე?

პასუხი: იმიტომ, რომ ღმერთმა ექვს დღეში შექმნა სამყარო, მეშვიდე დღეს კი განისვენა საქმეთაგან.

კითხვა: დღესასწაულობს თუ არა ქრისტიანული ეკლესია შაბათს?

პასუხი: არ დღესასწაულობს, როგორც სრულ დღესასწაულს, მაგრამ სამყაროს შექმნის ხსოვნისთვის და თავდაპირველი დღესასწაულის გასაგრძელებლად, სხვა დღეებთან შედარებით შემსუბუქებულია მარხვა.

კითხვა: როგორ სრულდება მეოთხე მცნება ქრისტიანულ ეკლესიაში?

პასუხი: იდღესასწაულება ყოველი ექვსი დღის შემდგომი – მეშვიდე დღე; მხოლოდ შვიდი დღიდან არა უკანასკნელი – შაბათი, არამედ ყოველი შვიდეულის პირველი დღე – კვირა.

კითხვა: რა დროიდან იდღესასწაულება კვირადღე?

პასუხი: ქრისტეს აღდგომის დროიდანვე.

კითხვა: წმიდა წერილში ნახსენებია თუ არა კვირადღის დღესასწაულობის შესახებ?

პასუხი: ახალი აღთქმის წიგნში "საქმე წმიდათა მოციქულთაჲ" ნახსენებია მოწაფეთა, ე.ი. ქრისტიანთა შეკრება "ერთსა მას შაბათსა", ანუ შვიდეულის პირველ დღეს – კვირას – "განტეხად პურისა", ე.ი. ზიარების საიდუმლოს აღსასრულებლად (საქმე 20,7).

კითხვა: მეშვიდე დღის ანუ შაბათის მსგავსად კიდევ რა აღინიშნება?

პასუხი: ძველი აღთქმის ეკლესიაში შაბათის მსგავსად აღინიშნებოდა სადღესასწაულოდ ან მარხვისთვის დადგენილი სხვა დღეები, მაგალითად, პასექის დღესასწაული, განწმენდის დღე; ასევე ქრისტიანულ ეკლესიაშიც, გარდა კვირადღისა, დაცული უნდა იქნეს ღვთის სადიდებლად, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლისა და წმინდანთა პატივსაცემად დადგენილი დღესასწაულები და მარხვები.

კითხვა: რომელია უმნიშვნელოვანესი დღესასწაულები?

პასუხი: 1. ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის შობა.

2. ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანება ღვთისთვის მისაძღვნელად.

3. ხარება, ანუ მთავარანგელოზ გაბრიელის უწყება ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლისადმი – მისგან ძე ღვთისას განხორციელების შესახებ.

4. ქრისტეს შობა.

5. უფლის ნათლისღება და ყოვლადწმიდა სამების გამოცხადება.

6. მიგებება – მართალ სიმეონისგან უფლის მიქუმა (ხელში აყვანა) იერუსალიმის ტაძარში.

7. უფლის ფერისცვალება.

8. უფლის დიდებით შესვლა იერუსალიმში (ბზობა).

9. პასექი, უფლის აღდგომის დღესასწაული – დღესასწაული დღესასწაულთა.

10. უფლის ზეცად ამაღლება.

11. მეერგასე (ორმოცდამეათე) დღე, სულთმოფენობა – სულიწმიდის გარდამოსვლის აღსანიშნავად და ყოვლადწმიდა სამების სადიდებლად.

12. ჯვართამაღლება – ამაღლება უფლის პატიოსნისა და ცხოველმყოფელისა ჯვრისა, რომელიც წმიდა დედოფალმა ელენემ იერუსალიმში, გოლგოთაზე იპოვა.

13. ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიძინება.

კითხვა: რომელია უმნიშვნელოვანესი მარხვა?

პასუხი: დიდმარხვა, ანუ ორმოცდღიანი წმინდა მარხვა.

კითხვა: რატომ ეწოდება ორმოცდღიანი?

პასუხი: იმიტომ, რომ გრძელდება ორმოცი დღე, ქრისტეს ვნებათა შვიდეულის გამოკლებით.

კითხვა: რატომ დაწესდა, რომ დიდმარხვა ორმოც დღეს გრძელდებოდეს?

პასუხი: თავად იესო ქრისტეს მაგალითის მიხედვით – იგი ხომ ორმოც დღეს მარხულობდა (იხ. მათ. 4,2).

კითხვა: რატომ არის დაწესებული მარხვა ოთხშაბათსა და პარასკევს?

პასუხი: ოთხშაბათს – იუდას მიერ იესო ქრისტეს გაცემისა და იუდეველთაგან მისი შეპყრობის გასახსენებლად; პარასკევს – ჩვენი უფლის ვნებისა და სიკვდილის ხსოვნისთვის.

კითხვა: რატომ დაწესდა შობის, მიძინებისა და მოციქულთა მარხვები?

პასუხი: პირველი ორი იმიტომ, რომ წინასწარი თავშეკავებით პატივი მივაგოთ ამ მარხვების დამაგვირგვინებელ ქრისტეშობისა და ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიძინების დღესასწაულებს, უკანასკნელი კი – მოციქულთა მისაბაძად, რომლებიც მარხვით ემზადებოდნენ სახარების საქადაგებლად (საქმ. 13,3).

კითხვა: როგორ უნდა გავატაროთ სადღესასწაულო დღეები მცნების მიხედვით?

პასუხი: ჯერ ერთი, ამ დღეებში არ უნდა ვიმუშაოთ, არ უნდა ვაკეთოთ საერო და ყოფითი საქმეები. მეორეც, საჭიროა მათი წმინდად დაცვა, ანუ ამ დროს ღვთის სადიდებლად უნდა აღვასრულოთ წმინდა და სულიერი საქმეები.

კითხვა: რატომ არის აკრძალული სადღესასწაულო დღეებში მუშაობა?

პასუხი: რათა დაუბრკოლებლად დავუთმოთ ეს დღეები წმინდა და ღვთივსათნო საქმეებს.

კითხვა: მაინც რისი კეთება არის ჯეროვანი სადღესასწაულო დღეებში?

პასუხი: 1. ეკლესიაში მისვლა საზოგადო ღვთისმსახურებაზე დასასწრებად და საღვთო წერილში განსასწავლად.

2. აგრეთვე, სახლში ლოცვა და წმიდა წიგნების კითხვა ან სულის მაცხონებელი საუბრები.

3. საკუთარი ქონების ნაწილის ღვთისთვის მიძღვნა; მისი გამოყენება ეკლესიისა და მის მსახურთა საჭიროებისთვის, უპოვართა მიმართ ქველმოქმედებისთვის; სნეულთა და საპყრობილეში დატყვევებულთა მონახულება და ქრისტიანული სიყვარულის გამომხატველი სხვა საქმეების აღსრულება.

კითხვა: მაგრამ ასეთი საქმეები სადაგ დღეებშიც ხომ უნდა ვაკეთოთ?

პასუხი: კარგია, ვისაც ამის საშუალება აქვს. ხოლო ვისაც სამუშაო აბრკოლებს, ისინი სადღესასწაულო დღეებში მაინც უნდა განიწმინდონ კეთილი საქმეებით. აუცილებლად საჭიროა ლოცვა ყოველდღიურად – დილა-საღამოს, სადილისა და ვახშმის, შეძლებისდაგვარად კი, ყოველი საქმის დასაწყისსა და დასასრულს.

კითხვა: რა უნდა ვიფიქროთ მათზე, ვინც დღესასწაულებზე საკუთარ თავს ნებას აძლევს, მონაწილეობდეს თამაშებსა და სანახაობებში, ისმენდეს უჯერო საერო სიმღერებს, თავშეუკავებლად ჭამდეს და სვამდეს?

პასუხი: ასეთი ადამიანები უდიდეს შეურაცხყოფას აყენებენ დღესასწაულების სიწმინდეს; თუ წმინდა დღეებისთვის შეუფერებლად ითვლება უწყინარი და წარმავალი ცხოვრებისთვის სასარგებლო სამუშაოები, მით უფრო მიუღებელია უსარგებლო, ხორციელი და მანკიერი საქმეები.

კითხვა: მეოთხე მცნება, ექვსდღიან შრომას რომ ეხება, ამით ხომ არ კიცხავს მათ, ვინც არაფერს აკეთებს?

პასუხი: უეჭველად, კიცხავს მათ, ვინც სადაგ დღეებში თავიანთი წოდების შესაფერისად არ საქმიანობენ და უქმად ფანტავენ დროს.

შემდეგი თავი

ათი მცნება და სარჩევი